((به نام پرور دگاري كه عشق به آموختن و خدمت را در انسان به وديعه نهاد

 نارساييهايي ها و اختلا فات يادگيري  يك اصطلا ح  كلي است كه شامل يك گروه نا همگون از دشواري هاي يا دگيري است  كه به صورت هاي گو نان ما نند مشكلات اسا سي در گوش دادن �صحبت كردن � خواندن � نوشتن �استد لال كردن يا توانايي درك ريا ضي متجلي مي شود 0

اگر چه نارساييهاي ويژه در ياد گيري ممكن است در دانش آموزان ساير طبقات استثنايي نيز وجود داشته باشد براي آسيب هاي حسي � عقب ماندگي ذهني �آشفتگي هاي اجتما عي و هيجا ني �تدريس نا كافي يا نا مناسب � محرو ميت هاي محيطي و فرهنگي اما اين امر در نتيجه ي اين شرايط آنها نيست 0

بسياري از دانش آمو زان در طي دوران تحصيلي خود دچار افت تحصيلي مي شوند اين مسا له ناشي ا ز بروز يك نوع آشفتگي در در مسير ياد گيري آ نان است كه البته به ميزان هوش آنها ارتبا طي ندارد . درصداين دانش آموزان بسيار بالاست و متا سفا نه در اكثر موارد درمظان اتهام كم هوشي و كم استعدادي قرار مي گيرند .

اين گو نه مشكلات تنها منجر به افت تحصيلي و اتلاف اقتصاد خا نواده و كشورنمي شود بلكه به خاطر عدم آگا هي صحيح و درست معلمان ووالدين در اكثر مواقعبه سرزنش وتحقيردانشآموزان منجر شده و حس ناخو شايند خود ضعيف پنداري و كاهش اعتماد به نفس رادر روح پاكشان به وجود مي آورد و چه بسا بسياري از اين مشكلات قبل از ورود به دبستان و يا همان اول دبستان قا بل پيشگيري هستند و مي توان ب صرف زما ني  اندك علل مشكل را شنا سايي ودر مان كرد 0سپس معلمان و مربيان اگر از اطلا عات كا في و مها رت هاي لازم بر خوردار نباشد ممكن

است بسياري از اختلالات را در كودك تثبيت كنند. چنان چه از تعريف نا توا ني ها ياد گيري در مفهوم خاص آن عدول كنيم و هر نوع مشكل ادراكي منجر به افت تحصيلي و كاهش ميزان پيشرفت تحصيلي را  ناتواني ياد گيري به حساب آوريم تعداد دانش آ موزان درگير اين مشكل درصد بسيار بالايي را به خود اختصاص خواهد داد . عده اي از معلمان مدارس و والدين كود كان غالبا براي حل مشكل كود كان از روشهاي قديمي و گاه منسوخ كمك ميگيرند كه علاوه برصرف انرژي و وقت فراون نه تنها به افت تحصيلي و اتلا ف بودجه پا يان نمي پذيرد بلكه به سرزنش و تحقير دانش آموزان تشكيل خود انگاره منفي و كاهش عزت نفس آنان انجا ميده و سلا مت روانشا ن را به مخاطره مي اندازد و چه بسا آنان را به مكانيزم هاي دفاعي ناموفق ميكشاند 0 اين مشكلات دانش آموزان و مدرسه  به خانه و خانواده را ه مي گشايد و اضطراب و نا خشنودي را در همه ي فضاي زندگي مي پراكند و حاصل اين همه آسيب سختي است كه به بهداشت رواني جامعه وارد مي شود 0بنا براين بسيار مهم است كه مشكلات ياد گيري به درستي شنا سايي و سپس تحت درمان قرار گيرند 0 قطعا راه برد هاي مفيد و اثر بخش جهت درمان اختلا لات يا دگيري وجود دارد كه معلمين و اوليا بايستي از آنها آگاه باشند 0 در ادامه راهبرد هاي آمو زشي در زمينه درمان  اختلالات ديكته نويسي خواهد آمد.

كه اميد است با كار بست شيوه هاي ارائه شده گامي در جهت روشن شدن شمع اميد در دل نااميد ناتوانان ياد گيري برداشته با شيم 0اميدوارم پيوست اين مجال فرصتهايي براي ارائه راهبرد هاي درمان اختلال خواندن ورياضي بوجود آيد

   مقدمه :

با توجه به يا فته هاي جديد در مورد يادگيري  برخي از ناتوا ناييها كه تبديل به توانايي كامل نمي شود را مي توان به اصلاح اختلالات ياد گيري به كار برد اين گونه افراد ممكن ممكن است از نظر هوشي در حد متوسط يا با لا با شند . اما به دلايلي از جمله اشكلا تي كه در برخي از فرايند هاي رواني پايه (ادراك ديداري �شنيداري �زبان شفا هي وكتبي ) وجود دارد بين ميزان پيشرفت تحصيلي و توانايي ايشان تفاوت زيادي به وجود آمده باشد . تا آنجا ئيكه نمي توانيد كتابهاي درسي علوم �رياضي و 000را بخواند در نتيجه با مشكلا تي رو به رو مي شوند و متاسفا نه به بسياري از اين دانش آموزان بر چسب كودن � كم ذهن �عقب مانده و امثال آن زده شده ميشوند كه نه تنها مشكل اين دانش آموزان را برطرف نمي كندبلكه موجب ياس و دلمردگي و سرخوردگي و از بين رفتن علاقه در دانش آموزان مي گردد.براي آنكه تمرينهاي پيشنهادي تاثير بسيار زيادي را در حل مشكل دانش آموزان داشته باشد بايد از طريق(( تشويق آنچه ميدانند نه تنبيه آنچه نمي داند ))در ايشان ايجاد انگيزه كنيم تابا رغبتبه انجام اين تكا ليف و تمرينها بپر دازد .اميد است با كمك هم وبا استفاده از روشهاي پيشنهادي كه در ذيل گرد آوري شده بتوانيم بخشي از مشكلات آمو زشي اين گروه را برطرف بسازيم .همچنين تمرينهاي مؤثر در رابطه با يادگيري و تقويت املا دانشآموزان در شماره ي بعدي آورده خواهد شد.

 از آنجا ئيكه يكي از عوامل مؤتر دررسيدن به مو فقيت در دانش آموزان ايجاد انگيزه كافي كا في براي انجام هر فعاليت آموزشي مي باشد ميتوان از طريق بحث گرو هي در كلاس سريعتر و بهتر به نتيجه مورد دست يافت.

كه برخي ا ز نتايج عبارتندز :

1 � يادداشت كردن مطالب مهم به خصوص  در سالهاي بالاتر تحصيلي .

2 � براي برقراري ارتباط  مفيد كتبي با ديگران و بيان در ست مطاب در غالب كلمات.

3 � ارتباط درس ديكته با دروس ديگر .

4 � ايجا دمهارت و هماهنگي بين اعضا ء بدن .

5 �نوشته هر كس نماينده ي شخصيت ا وست 0

6 �بيشتر مشاغلي كه افراد تحصيل كرده در اجتماع دارند به صحيح و دقيق نوشتن  نياز دارند.

1 - به علت اينكه مفهوم كلمه را نمي فهند يا قبلا نفهمييده اندآنرا درست نمي نويسيد.

 2 � كلمات از جانب معلم درست تلف تلفظ نمي شود(آموزشي)

3 � دانش آموزان هنگام نوشتن ديكته كلمات را تكرار و هجي ميكند(دقت)

4 �وجود نقص شنوايي در برخي از دانش آموزان در هنگام نوشتن املا وبي خبري معلم از وجود اين نقص باعث مي شود بعضي از كلمات را جا مي اندازد يا از كلاس عقب ميافتد(حافظه شنوا يي �حساسيت شنوايي)

5 � به علت كمبود فضاي آموزشي و كمبود ميز و نيمكت دا نش آموزان در اثرخستگي ودرست نشيدن كلمات را غلط مي نويسيد 0 (آموزشي)

6 � متناسب نبودن متن ديكته از نظر(كميت و مقدا ر) با سن پا يه تحصيلي آنان باعث مي شود دانش آموزان بعد از نوشتن مقداري ا زآن خسته شوند و غلط نويسي آغاز مي گر دد.(آموزشي)

7 � در بعضي اوقات دانش آموزان به علت مشكلات رواني هنگام نو شتن ديكته  در افكار خود غو طه ور مي شوند  و از نوشتن باز مي مانند0

8  - وجود حروف هم صدا در ادبيات فا رسي مانند (ص-ث-س)

9 � تند گفته شدن ديكته ا ز سوي  معلم باعث خستگي وكم شدن دقت در دانش آموزان مي گردد.

10 � ضعف درمهارتهاي حركتي (نارسا نويسي) � بيقراري و تند خويي � خطا د رادراك بصري حروف (حافظه ديداري )- فقر آموزش و عدم تسلط معلم به شيوه هاي آموزشي مطلوب در هنگام تعليم نوشتن نشناختن حروف و قوائد نوشتن توسط دانش آموزان نداشتن تمرين لازم و كافي براي نوشتن املا خود مي تواند موجب ضعف و نارسايي فراگير در كسب مهارت نوشتن مي شود .

انواع اشكالات موجود در دكيته دانش آوزان را پس از تجربه و تحليل مي توان به دو گرو طبقه بندي كرد. يك گروه از اشكالات به مشكلات آموزشي مربوط هستند و از طريق روش تدريس مي توان حل كرد و گروه ديگر را از طريق تمرينهاي خاصي كه مي توان به جاي رو نويسي هاي معمول در مدارس در نظر گرفت تا ضمن جلوگيري از هدر رفتن وقت و استعداد دانش آموزان در برطرف كردن اشكالات ديكته بسيار موثر باشند.

1- روش آزمون � مطالعه � آزمون

در اين روش در ابتدا يك متن را به عنوان ديكته براي دانش آموزان مي خوانيم و بعد از تصحيح آن را به دانش آموزان باز مي گردانيم سپس دانش آموزان باز مي گردانيم سپس دانش آموزان تا جلسه بعدي املا صحيح كلمات غلط موجود در املا خود را تمرين مي كنند. در جلسه بعد ار آن متن دوباره ديكته كفته مي شود كه معمولا بدن غلط و يا با غلط هاي محدودي همراه است.

البته بايد توجه داشت كه متن دوم را با كمك كلماتي از متن اول كه از ارزش املايي بر خوردارند( اما در قالب جملات جديد) مي توان تهيه نمود تا ميزان پيشرفت دانش آموزان در زمينه حافظه ديداري هم سنجيده شود.

2- روش مطالعه و آزمون

ابتدا درس يا درسهاي جهت گفتن از ديكته انتخاب مي شود و دانش آموزان روي لغات مشكل آن به صورت ديكته پاي تختخ و تكاليفي نظيز نوشتن كلمات با حروف رنگي و ............... تمرين مي كنند سپس از آن درس يا درسها ديكته گفته مي شود كه البته بهتر است متن دقيقا مانند كتاب نباشد.

3- روش نمايش:

به منظور تقويت بيشتر حافظه ديداري در رابطه با آموزش حروف هم صدا مانند(ص- ث- س ) ابتدا لغات مورد نظر را روي طاقهاي شفاف مي نويسيم سپس آنها را با استفاده لز اورهد روي پرده نمايش مي دهيم متلا كلمه(( صابون)) سپس روي حرف (ص) را مي پوشانيم و از دانش آموزان مي خواهيم يكي از سه حرف (س، ث، ص) را انتخاب كرده و كلمه را كامل كنند . سپس كلمه را كامل نشان      مي دهيم تا اگر غلط حدس زده بودند آن را اصلاح كنند و درستش را كنارش بنويسيد . از اين روش به هنگام ديكته پاي تخته اي هم مي توان استفاده كرد وجود دستگاه اورهد الزامي نيست.

دانش آموزان ابتدا كلمه را در دفتر خود بنويسيد بعد به تخته نگاه كنند و در صورت اشتباه درست آن را بالاي كلمه بنويسند.

4- روش تصحيح انفرادي :

 به دانش آموز ديكته گفته مي شود به عنوان تكليف منزل از او خواسته مي شود ديكته خود را با استفاده از كتاب تصحيح كند و از اين طريق متوجه غلطهايش مي شود و آنها را تمرين كند.

5- روش چند حسي:

در اين روش چند حس بينايي - شنوايي- لامسه به كمك يادگيري املا كلمه مورد نظر مي آيند . اين روش بيشتر قبل از ديكته به منظور تمرين كلمات مشكل درس به كار گرفته مي شود.

الف) از دانش آموز خواسته مي شود با دقت به كلمه ي مورد نظر ( اين كلمه از متن ديكته اي كه بعداًَ گفته خواهد شد انتخاب مي شود) كه پاي تابلو نوشته شده نگاه كند.

ب) آن را بخوانند و كلمه مورد نظر را در هوا به صورت ذهني و با استفاده از انگشت خود بنويسد.

ج) سپس آن را در جمله اي مناسب به كار برد . از اين طريق معناي كلمه را بهتر درك مي كند.

و) كلمه را از پاي تابلو پاك كرده و به آنها فرصت مي دهيم تا كلمه را بدون خطا از روي حافظه بنويسند.

د) كلمه را روي تابلو نوشته تا دانش آموزان آنها را با هم مطابقت دهد و به درستي يا نادرستي نوشته خود پي ببرد . حرفي از كلمه را كه از ارزش املاي برخوردار است قرمز نوشته و پاي تابلو مي نوسيم مانند ص در تصميم . از اين روش به عنوان يك تمرين و تكليف هم جهت تقويت حافظه ديداري دانش آموزان مي توان استفاده نمود.

6- كاربرد جمله سازي در زنگ املاء:

آموزگار 20 جمله از 5 درس را كه داراي اهميت هستند انتخاب كرده و در هر جمله جاي يك كلمه با ارزش املايي خالي گذاشته مي شود تا دانش آموزان به تكميل آن بپردازند.

(( بارم هر كلمه يك نمره است))

1- خورشيد به قله ي .............................. نزديك مي شد.

7-آشنا كردن دانش آمزان با متن املاء:

به منظور ياد آوري شكل كلمه هاي خوانده شده لازم است قبل از نوشتن املاء آموزگار يك بار آن متن را زا اول تا آخر بخواند و شاگردان به اين امر عادت داده شوند كه شكل كلي كلمه هاي خوانده شده را در ذهن خود مجسم كنند و آنها را به ياد آورند و گاهي هنگام خواندن متن املا آموزگار به شاگردان اجازه دهد كه بگويند نوشتن چه كلمه اي را نمي توانند و معلم راجع به آن كلمه توضيح آموزشي بدهد تا دانش آموزان بدهد تا دانش آموزان شكل نوشتاري كلمه ي مورد نظر را ياد آمورند ، از اين طريق ، شكل كلمه در ذهن شاگرد بيشتر تثبيت مي گردد و ياد گيري عميق تر مي شود.  

هنگام قرائت و آمزان املاء بايد به نكات زير توجه شود.

1- از تمام درسهاي كتاب فارسي ، اعم از شغر و غير شعر بايد املاء گفته شود ولي مقدار و زمان آن نبايد از حد معيني تجاوز كند.

2- آموار بايد با توجه به هدفهايي كه براي گفتن هر متن املا دارد، متن و مقدار آن را از قبل مشخص كند.

3- هر كلمه يا عبارت فقط يك يا دو بار گفته شود و دانش آموزان بايد عادت كنند با گوش دادن به صداي آموزگار  مشكل كلي نوشتن كلمه را در ذهن خود پيدا و آن را زير لب زمزمه كنند و بنويسند.

4- سرعت گفتن املاي كلمه با توان نوشتن دانش آموزان متناسب باشد.

5- حركت كردن آموزگار در هنگام گفتن املاء نبايد باعث حواس پرتي دانش آموزان شود.

براي دستيابي به يك راه حل ساده و اميدوار كننده، اگر كودك در ساير درسها و فعاليت هايش مثل ساير كودكان معمولي باشد، به اجراي آزمون هوش نياز نداريم . بعد از اطمينان از عادي بودن هوش دانش آموزان، بايد اشتباهات ديكته هاي متعدد دانش آموزان از روي دفتر وي ياد داشت كنيم و پس از يافتن علت آن ، براي رفع هر اشكال تكاليف خاصي را در بگيريم.

جدول بررسي اشكالات املايي

موفق باشيد